Томпо Мэҥэ Алданыгар ыалдьыттаабыт бэлисипиэттээх кытай туриһа оскуола оҕолорун кытта көрсөн, бэйэтин туһунан бэрт элбэҕи кэпсээбит.

Оҕолор тохсус кылаас үөрэнээччитэ Женя Пестрякова курдук бэйэлэрэ тылбаасчыттаах буолан, ыйытыы бөҕөтүн биэрэн, дьэ, “күннээбиттэр”. Биллэн турар, бастакы боппуруостара: “Эн үспүйүөҥҥүн дуо?” — диэн буолбут. Киһилэрэ онуоха күлэн тоҕо барбыт уонна: “Суох, мин үспүйүөн буолбатахпын. Тохсунньу 17 күнүттэн олунньу 17 күнүгэр диэри туристыыр визалаахпын”, — диэн хоруйдаабыт. “Хаандыгаҕа ханна хоноҕун?” – диэн ыйыппыттарыгар: “Тута ырыынакка тиийиэм. Онно кытайдар бааллар диэбиттэрэ”,– диэн эппиэттээбит. Уопсайынан, дьону түбүгүрдүбэккэ, улуус киинэ Хаандыгаттан чугас трассаҕа балаакка тардынан утуйар санаалаах эбит. Массыына элбэҕиттэн өссө сарсыарда эрдэ туран айанныыр соруктаах үһү. Оҕолор барахсаттар: “Тоҕо чуо Өймөкөөнү таллыҥ? Өссө массыынанан буолбакка, бэлисипиэтинэн айанныырга сананныҥ?”— диэн ыйыппыттарыгар:

— Бэлисипиэт спордунан мин олус сөбүлээн дьарыктанабын. Физкультура учууталынан үлэлээбитим 14-с сыла. Тоҕус саастаах уол оҕолоохпун. Араас дойдуларынан бэлисипиэтинэн айанныыбын. Оттон тоҕо, чуолаан, Өймөкөөнү талбытым диэн — Кытайга аан дойдуга биллэр Тымныы полюһун билбэт киһи суох. Манна турист быһыытынан сылдьыбыт дьон интэриниэтинэн, хаһыат, сурунаал, тэлэбиидэнньэ, араадьыйа тымныытынан аатырар Өймөкөөнү киэҥник пропагандалыыллар. Сылаас дойдуга олорор кытайдар тымныыны олус интэриэһиргиибит. Тымныы полюһугар Өймөкөөҥҥө кэлиэн баҕалаах киһи олус элбэх эрээри, тымныыттан олус саллаллар. “Кытай истиэнэтэ” аан дойдуга аатырар, эһиги Өймөкөөҥҥүт биһиэхэ онно тэҥнээх. Ол иһин мин биир дойдулаахтарбар: “Саха сирин тымныытын тулуйуохха сөп эбит ээ”, — диэн дакаастыыр соруктаахпын. Араас дойдуга сырыттым да, сахалар курдук үтүө санаалаах, ыалдьытымсах дьону көрсө иликпин. Онон дойдубар тиийдэхпинэ, саха омугун туһунан киэн тутта кэпсиэҕим, — диэн хоруйдаабыт.

Уолаттар: “Бэлисипиэти тэбэргэр атаҕыҥ тоҥмот дуо?” – диэн ыйыппыттарыгар:

— Атаҕым уонна илиим тоҥор. Ол иһин ирээри, сотору-сотору бэлисипиэппиттэн түһэн хаамабын”, — диэбит.

… Ити курдук, Томпо улууһун Мэҥэ Алданын орто оскуолатын үөрэнээччилэрин көмөлөрүнэн бэлисипиэттээх кытай туриһын туһунан син элбэҕи биллибит. Бу туһунан сиһилии билиһиннэрбитигэр кэллиэгэбэр Ирина Бодрукка махталбын тиэрдэбин.

— Ыалдьытымсах Борисовтар дьиэ кэргэн кытай туриһын өйүөлээн баран, өссө илиитэ тоҥмотун диэн барааҥка үтүлүк биэрэн, Мэҥэ Алдан кыраныыссатыгар диэри массыынанан илдьэн, ыра санаа оҥостор Тымныы полюһугар Өймөкөөҥҥө этэҥҥэ тиийэригэр алҕаан ыыттылар. Бэҕэһээ айаннаабыт күнүгэр кытайбыт Хаандыгаҕа тиийбит. Ол аата, биир күн 65 км айаннаабыт, — диэн кэпсээнин түмүктүүр Ирина.

Дьэ, онон бүгүн бэлисипиэттээх кытай туриһа Томпо улууһуттан арахсан, Өймөкөөҥҥө диэри биир да нэһилиэнньэлээх пууна, дьоно суох трассанан соҕотоҕун айанныыр. Дьэ, аны ханна тиийэн бэйэтэ баарын биллэрэр…

Елена Потоцкая, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru