Олунньу 19 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтэ, Национальнай оскуолалары чинчийэр институт, Үөрэҕи сайыннарар уонна үөрэх үлэһиттэрин идэлэрин үрдэтэр институт уонна Өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо ассоциацията тэрийиилэринэн Мэҥэ Хаҥалас ул. Аллараа Бэстээх сэл. «XXI үйэҕэ ийэ тыл кэскилэ» киэҥ ыҥырыылаах сүбэ мунньах бэрт тэрээһиннээхтик буолан ааста.

 

 

Мунньах кыттыылаахтарын Аллараа Бэстээх Олоҥхо дьиэтин дириэктэрэ Евдокия Николаевна Иванова көрүстэ, Олоҥхо дьиэтэ нэґилиэнньэ ортотугар ыытар үлэтин кылгастык билиґиннэрдэ уонна кэскиллээх тэрээһин үтүө түмүктэрдээх ааһарыгар баҕа санаатын этэн, аал уотун оттон, арчылааґын сиэрин-туомун толордо. Ыалдьыттары арыылаах алаадьынан, уохтаах кымыһынан күндүлээтэ.

 

 

10 чаастан Транспортнай техникумҥа саха тылын, литературатын учууталлара, детсад иитээччилэрэ, учуонайдар, Олонхо Ассоциациятын филиаллара, Олоҥхо Ассоциациятын Сүбэтин чилиэннэрэ кыттыылаах «XXI үйэҕэ ийэ тыл кэскилэ» Төгүрүк остуолга төрөөбүт тыл эйгэтин кэҥэтиигэ, Өрөспүүбүлүкэҕэ тыл политикатын, саха тылын, литературатын, култууратын үөрэх эйгэтин бары таґымыгар үөрэтии сүрүн ис хоґоонугар уонна концепция тутулун торумнааґыҥҥа элбэх санаа этилиннэ. Төгүрүк остуолу Олоҥхо Ассоциациятын президенэ Ф.В. Шишигина салайан ыытта. Кэпсэтиигэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕин уонна наукатын миниистирин бастакы солбуйааччы Ф.В. Габышева, Төрүт оскуолалары чинчийэр институт дириэктэрэ С.С. Семенова, саха тылын уонна литературатын учууталларын общественнай түмсүүтүн салайааччыта Ж.Ф. Барашкова, «Саха тылын кэскилэ» түмсүү салайааччыта В.Н. Никитина, М.К. Аммосов аат. ХИФУ профессордара В.В. Илларионов, Г.С. Попова, Е.П. Чехордуна, Өксөкүлээх Өлөксөй аат. Норуоттар доҕордоґууларын Дьиэтин Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуоттарын култуурунай нэґилиэстибэлэрин киинин салайааччыта А.Е. Захарова, «Барҕарыы» фонда дириэктэрэ А.И. Поисеева, Таатта улууһун баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы, Олоҥхо Ассоциациятын филиалын салайааччыта И.А. Сивцева, эдэр литератордар түмсүүлэрин салайааччыта Р.Н. Каженкин санааларын эттилэр. Төрөөбүт тыл сайдар тыын боппуруостарыгар – тыл туттуллар эйгэтин кэҥэтиигэ, харыстыыр дьаһалы ылыыга, тыл култууратын үрдэтиигэ, саха тылын, литературатын, култууратын үөрэтии кэнсиэпсийэтин тутулугар, олоҥхо педагогикатын өйдөбүлүн, иитэр-үөрэтэр кыаҕын туһаныы сүрүн принциптэрин, хайысхаларын, оҕо сайдыытыгар дьайар кыаҕын сырдаттылар, ыллыктаах чопчу санаалар этилиннилэр, туһааннаах уураах ылылынна.

 

 

Күн иккис аҥарыгар үөрэх тэрилтэлэрин үлэһиттэрэ хас да бөлөххө арахсан, саха тылын, литературатын уонна култууратын үөрэтии кэнсиэпсийэтин оҥоруу туһунан дьоґуннаах кэпсэтии таҕыста.

 

Олоҥхо Ассоциация сүбэтин мунньаҕар сүбэ чилиэннэрэ, республика 8 улууґуттан Олоҥхо Ассоциациятын филиалын чилиэннэрэ, салайааччылара, барыта 38 киґи кыттыыны ыллылар.

 

Мунньахха олоҥхо педагогикатын олоххо киллэрии билиҥҥи туругун туґунан иһитиннэриини п.н.к., «Олоҥхо педагогиката» бырайыак автора Екатерина Петровна Чехордуна уонна олоҥхо педагогикатын олоххо киллэриини сүрүннэһэ сылдьар «Олоҥхо Ассоциацията» общественнай тэрилтэ Таатта улууґунааҕы филиалын салайааччыта, Сивцева Изабелла Александровна улуус үлэтин уопутун билиһиннэрдэ. Кэпсэтии түмүгүнэн Олоҥхо педагогикатын олоххо киллэриигэ 2018 сыл иґинэн Өрөспүүбүлүкэтээҕи семинар тэрийэн ыытарга, үлэ уопутун мунньан кинигэ таґаарарга, олоҥхо педагогикатын олоххо киллэриигэ Таатта улууһун үлэтин уопутун телевизорынан, араадьыйанан киэҥник сырдатан тарҕатарга быһаарыы ылылынна. Маны таһынан, улуус ахсын олоҥхо педагогикатын олоххо киллэриигэ тирэх детсад, оскуола баар буоларын ситиһэргэ быһаарылынна.

 

 

Мунньах иккис боппуруоһугар, Олоҥхо Дьиэтин кэнсиэпсийэтин барылын оҥорор бөлөх салайааччыта, Дьокуускай куоракка “Арчы дьиэтэ” духуобунай сайдыы киинин төрүттээбит, баай уопуттаах салайааччы Надежда Семеновна Толбонова кэнсиэпсийэ барылын сиһилии кэпсээтэ. Надежда Семеновна кылгас кэм иһигэр кэнсиэпсийэ барылын оҥорууга Олоҥхо дьиэлэрин салайааччыларын санааларын түмэн, бэрткэ үлэлэстилэр, элбэх киһи санаата түмүлүннэ. Салгыы кэнсиэпсийэ барылын улуус баһылыктара кыттыылаах киэҥ ыҥырыылаах мунньахха кэпсэтиигэ таһаарарга уонна Олоҥхо 10 сылын тэрийэн ыытар Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай кэмитиэтэ олоххо киллэрэргэ сүрүннэһэригэр мунньах быһаарыы ылынна.

 

 

Үһүс боппуруоска, Алдан к. ыытыллар Өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо Ыґыаҕар Олоҥхо Ассоциациятын филиалларын кыттыытын, Олоҥхо куонкурустарын тэрийии туґунан иһитиннэриини Февронья Васильевна Шишигина оҥордо. Олоҥхо Ыһыаҕар олоҥхону үгэс быһыытынан толоруу куонкурса 4  түһүлгэнэн: оскуола оҕолоро, ыччат, саастаах дьон уонна бөлөҕүнэн толоруу ыытыллыаҕа. Маны таһынан, бэһис түһүлгэҕэ — кыттааччы талан ылбыт тиэмэтинэн тута хоһуйан ыллаан-туойан, кэпсээн иһитиннэриэҕэ. Бу түһүлгэлэргэ 5 тус-туһунан анал дьүүллүүр сүбэ үлэлиэҕэ. Куонкурустар балаһыанньаларын биир санаанан бигэргэттилэр. Олоҥхо Ыһыаҕар түһүлгэ тэринэн, олоҥхону үйэтитиигэ, тарҕатыыга ыытар үлэлэрин уопутун дьоҥҥо-сэргэҕэ билиһиннэрэллэригэр улуус дьаһалтата, Олоҥхо Ассоциациятын филиаллара эбээґинэстэннилэр.

 

 

Мунньах быһаарыытын олоххо киллэриигэ Олоҥхо Ассоциациятын улуустааҕы уонна Дьокуускай к. филиаллара, Олоҥхо Ассоциациятын Сүбэтин чилиэннэрэ туһааннаах хайысхаларынан былааннаах, тиһиктээх үлэни ыыталларыгар эрэнэбит.

 

Елена Протодьяконова