«Арчы Дьиэтэ» духуобунай сайдыы киинигэр 2006 cылтан саҕалаан, утумнаан-ситимнээн, үтүө үгэскэ кубулуйан сылын аайы ыытыллар, олоҥхолуур үгэһи сөргүтэр, бастыҥ үлэ опытын тарҕатар сыаллаах өрөспүүбүлүкэ таһымнаах  «Уруйдан, улуу Олоҥхобут» фестиваль ыытыллыбыта быйыл номнуо уон төрдүс сылын туолла. Олоҥхолуур идэлээх 35-тэн үөһэ саастаах дьоммут бу түһүлгэни сыл аайы анаан бэлэмнэнэн кэтэһэр буоллулар.

 

 

«Арчы Дьиэтэ» духуобунай сайдыы киинин коллектива Валентина Ивановна Бочонина салалтатынан үтүө үгэстэри сөргүтүүгэ кэскиллээх үлэни ыытар. Республикаҕа олоҥхону толоруу үгэстэрин сайыннарыыга, олоҥхо эйгэтин үөскэтиигэ «Уруйдан, улуу Олоҥхобут»  фестиваль былааннаахтык, тиһигин быспакка ыытыллар буолан улахан оруолу ылла.

 

 

Быйыл 14-с төгүлүн «Уруйдан, улуу олоҥхобут» фестиваль дьоһуннаахтык тэриллэн ыытылынна. Бу дьоһуннаах тэрээһини үөрүүлээхтик аһыы кэмигэр фестиваль үлэтин быһаччы иилээн-саҕалаан, тэрийэн, көҕүлээн кэлбит киһибит Саха Республикатын култууратын туйгуна Борис Николаевич Михайлов фестивалы салгыы иилээн-саҕалаан, тэрийэн ыытарыгар эстафетаны эдэр специалист, олоҥхону толорооччу Айталыын Николаевич Винокуровка туттарда. Эдэр специалист ылсыһан, фестивалы өссө сайыннарарыгар эрэлин эттэ.

 

 

Фестивальга республика 6 улууһуттан уонна Дьокуускай куораттан 99 толорооччу кыттыыны ылла. Дьүүллүүр сүбэҕэ В.В. Илларионов, ф.н.д., М.К. Аммосов аатынан ХИФУ профессора; А.П. Решетникова, Музыка уонна фольклор музейын директора; Н.С. Толбонова, Саха Республикатын култууратын үтүөлээх үлэһитэ; Е.Н. Протодьяконова, Саха Республикатын норуоттарын култуурунай нэһилиэстибэлэрин киинин сүрүннүүр специалиһа үлэлээтилэр. Барыта 13 бөлөҕүнэн, 13 биирдиилээн толорууну иһиттибит. Айылҕаттан айдарыылаах ураты эйгэлээх толорооччуларбыт суолталаан, дьоһуннаахтык бэлэмнэнэн кэлэн кыттыыны ыллылар. Сыл аайы толорор репертуардара кэҥээн, олоҥхо этэр тылын, ырыатын-тойугун тэҥҥэ тутан толоруу таһыма үрдээн иһэрэ бэлиэтэннэ. Хас биирдии толоруу кэнниттэн туһалаах сүбэлэр, баҕа санаалар этилиннилэр. Күн иккис аҥаарыттан дьүүллүүр сүбэ биирдиилээн уонна бөлөҕүнэн толорууну истиигэ икки гына хайдыһан үлэлээтэ.

 

 

Бөлөҕүнэн толорууга фестиваль Гран-при хаһаайынынан «Дьохсоҕон олоҥхоһуттара» диэн Таатта улууһун Дьохсоҕон нэһилиэгиттэн сылдьар бөлөх олоҥхоһут П.Е. Решетников «Айыы Дьураҕастай Бухатыыр» олоҥхотун дьон сэҥээриитин ылан, киһи иһиттэр истэ олоруох курдук олоҥхо кэпсээнин иІнигэґэ суох этэн-тыынан, кылыһахтаах кэрэ куоластарынан ыллаан-туойан ааттаннылар. Салайааччылара — Афанасий Николавич Попов.

 

 

1 ст. лауреат үрдүк аатын ыллылар – Чурапчы ул, Р.А. Филиппов аат. Чакырдааҕы фольклор Дьиэтин «Кылыһах» фольклор бөлөҕө, сал. Сахая Григорьевна Каратаева;

 

2 ст. лауреат үрдүк аатын ыллылар Таатта ул, Чөркөөҕүттэн «Кэһэнэ-Ситим» фольклор бөлөҕө, сал. Мотрена Петровна Яковлева;

 

3 ст. лауреат үрдүк аатын ыллылар Нам улууһун 1 Хомустааҕыттан «Сарыал» фольклор бөлөҕө, сал. Елена Игнатьевна Руфова.

 

Маны таһынан, анал ааттар, грамоталар туттарылыннылар.

 

«Бөлөҕүнэн бастыҥ толоруу» анал аат иҥэрилиннэ Дьокуускай к. «Алаһа дьоҕурдара» этно-бөлөххө, сал. К.Дегтярева, Л.И.Платонова.

 

«Көрөөччү-истээччи биһирэбилэ» — Таатта ул. Ытык-Күөл сэл. «Удьурҕай» фольклор бөлөҕөр, сал. Раиса Семеновна Маркова.

 

«Олоҥхо үгэһин утумнааччы» анал аат — Таатта улууґун Дьохсоҕонуттан Харайдановтар «Удьуор утум» бөлөххө, сал. Валентина Петровна Харайданова.

 

«Түөлбэ уратытын утумнааччы» анал аат – Горнай Бэрдьигэстээҕиттэн «Дьүөгэ» фольклор бөлөҕөр, сал. Дария Егоровна Алексеева.

 

Грамотанан наҕараадаланнылар: Дьокуускай к. «Олоҥхо аартыгын сэгэтэн» бөлөх, сал. Иннокентий Иннокентьевич Птицын; Дьокуускай к. «Тойук» фольклор бөлөх, сал. Галина Гаврильевна Федорова; Мэҥэ Хаҥалас Харатыттан «П.Н. Дмитриев аатынан» бөлөх, сал. Федот Петрович Харитонов.

 

 

Фестиваль түмүгүнэн биирдиилээн толорууга 1 ст. лауреат үрдүк аатын ылла Таатта ул. Ытык Күөл сэл. Людмила Константиновна Цой; 2 ст. лауреат үрдүк аатын ылла Мэҥэ Хаҥаластан Гаврил Васильевич Спиридонов; 3 ст. лауреат үрдүк аатын ылла Сунтаар Элгээйититтэн Изабелла Ивановна Макарова — Толоон Туорааҕа.

 

Олоҥхо түһүлгэтэ үтүө өйдөбүллэри хаалларда. Дьүүллүүр сүбэ фестиваль түмүгүнэн биһирэммит толорооччулары сайын бэс ыйын 20-21 күннэригэр Нам улууһугар ыытыллар Олоҥхо Ыһыаҕар кыттыыны ылалларыгар ыҥырда.

 

Елена Протодьяконова