2016-05-31

Айар талаан эгэлгэтэ аргыстаста – бу кэмҥэ

Просмотров: 1525

Анна Иннокентьевна

 

Саха республикатын культуратын туйгуна, Аркадий Новиков төрүттээбит Майатааҕы ,,Көөчөөн-көрө” народнай мини-театр солбуллубат администратора, Анна Иннокентьевна Охлопкова бу күннэргэ дьоһун сааһын бэлиэтиир.

 

Анна Иннокентьевнаны биһиги култуура эйгэтигэр үлэлиирин  тухары ,,Көөчөөн-көрө” мини-театр администраторын, артыыһын эрэ курдук саныыбыт.  Ол эрэн кинини кытары бииргэ араас кэмҥэ алтыспыт, үлэлээбит дьон билэр, өйдүүр буолуохтааххыт. Санаан ылыаҕын кини олоҕун оҥкулун, үлэтин хаамыытын.

 

Анна Иннокентьевна сиргэ түспүт сэрэбиэйинэн, окко түспүт оҥоһуутунан сарсыардааҥҥы сарыал сырдаан тахсар илиҥҥи өттүгэр, дьэндэйэр мырааннаах, соҕуруу өттүнэн сиэркилэ ньуурунуу  ып-ыраас эбэлээх, быһыытынан быысаһар саппыйалаах, хоту өттүгэр нэлэйэн көстөр ходуһалаах тапталлаах от үрэхтээх ,Өргөннөөх илин баһыгар Эбэ сайылыкка, сарсыарда күнү көрсө иккис оҕонон бэбээрбитэ, сайылыкка саҥа тахсыбыт ыанньыксыттары сэргэхсиппитэ. Төрөппүттэрэ колхуос төһүү үлэһиттэрэ этилэр.  Ийэтэ Матвеева Евдокия Алексеевна, Мэлдьэхси Суолатыттан төрүттээх. Аҕата төрүт Өргөннөөх олохтооҕо, Матвеев Иннокентий Захарович диэн этэ. Ийэтэ бииргэ төрөөбүт быраатын  кыра эрдэҕиттэн илдьэ сылдьан уопсайа аҕыс оҕону иитэн таһаарбыта.

 

16

 

Анна Иннокентьевна оччотооҕу Анка Матвеева, 1963 сыллаахха Өргөннөөх алын кылаас оскуолатыгар үөрэммитэ.  Оҕо сылдьан таайын, убайын, быраатын, өссө аҕатын убайа Киргиэлэй 3 уолаттарын кытта бодоруһан, уол оҕоҕо майгылыыр, сытыы хамсаныылаах, сүрдээх мэник-тэник, убайдарын бырааттарын баһыйар элбэх, хойуу саҥалаах кыыс оҕо буолан улааппыта . Кырдьаҕастар: ,,Дьаһаллаах, хорсун-хоодуот, суон куоластаах эбээтин Аанысканы баппыт оҕо.  ¥лэһит бэрдэ буолара буолуо”,- диэн сылыктыыллара.  Онно интернатка олорон уол оҕо курдук да буоллар, кыргыттар артыыстар хаартыскаларын мунньалларын сөбүлээн одуулаһара. Өргөннөөхтөн төрүттээх, республикабыт киэҥ туттар артыыһын Гаврил Колесовы дойдутугар таҕыстаҕына, олоҥхотун радиоҕа  биһирии истэрэ, бэйэтин сэргии көрөрө, артыыс булар быатыгар.  Артыыстары көрөн ымсыыран киинэни көрдөҕүнэ өрүү үтүктэн оонньоон күллэртиирэ.  5 кылаастан Сыымах 8 кылаастаах оскуолатыгар интернакка олорон үөрэммитэ.  Талаана биллэн оскуолаҕа сылдьан ,,дьүлэй эмээхсин” эҥин буолан сценкаларга оонньуура. Онон кыра эрдэҕиттэн артыыс эбэтэр худуоһунньук буолар баҕа санаалааҕа.

 

Анна Иннокентьевна оскуолаҕа бииргэ үөрэммит оҕолоро атыы-эргиэн,  ким медицинаҕа, ким тыа хаһаайыстыбатыгар, үөрэҕирии өттүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин туйгуннара буоланнар сүрдээҕин киэҥ туттар. Оттон култуураҕа Владимир Кузьмин, Фекла Попова Саха  Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх үлэһиттэрэ буолбуттарыттан астыныан астынар.

 

Анна Иннокентьевна 8 кылаас кэнниттэн, хайа да бөһүөлэккэ бардаҕына олорор сирэ суох буолан, Люда уонна Катя Баишевалары батыһан,   Төҥүлүтээҕи СПТУ-га иис үөрэҕэр үөрэнэ барар. Төҥүлү СПТУ-гар оччотооҕуга орто оскуола базата саҥа иккис эрэ сылын киирбит буолан, орто  оскуолаттан 8-нан тохтообуттар, саастаах өттө хото кэлэллэрэ. Аанка кыыс 15 саастааҕар  20-риттэн лаппа тахсан эрэр кыргыттардыын үөрэммитин дьылҕам бэлэҕэ диэн ахтар.  Улахан кыргыттар оҕо курдук көрө, илдьэ сылдьыбыттара.  Иискэ үөрэммитэ билиҥҥэ диэри көмөлөһөр.  Ол курдук иллэҥ кэмигэр иистэнэрин, сахалыы моһуоннаах былааччыйалары, шторалары, коврикатары тигэрин сөбүлүүр.

 

Анна, Николай Максимов

 

3 сыл үөрэнэн Төҥүлүгэ үгүс элбэх доҕоттордонон билиҥҥэ дылы уу тэстибэт дьүөгэтинээн Катя Баишевалыын, Төҥүлүтээҕи бытовой комбинакка үлэлии хаалаллар. Эмиэ бииргэ үөрэммит кыыстара Марианна, үтүө-мааны ыалга кийиит буолбутугар эҥэрдэһэн, Софроннаах Марианна ийэлэригэр Парасковья Семеновна Романоваҕа олорон бытовойга үлэлээбиттэрэ. Биир сыл Төҥүлүгэ культура эстафетатыгар кыттан хорга ыллаан, сценкаларга оонньоон бэркэ аһарбыттара. Ол эрээри иккиэн да кырдьаҕас дьонноохторо, кинилэрэ суох кыайан олоруо суох курдуктара да тардан, ордук чорботон оскуола кэнниттэн  ,,Школа – производство – үрдүл үөрэх” девиһинэн салайтаран Сыымахха үлэлии тахсыбыт кылааһынньыктарыгар да ымсыыран (өссө онно Майаттан биир саастыылаахтара сүөһүгэ үлэлии тахсыбыттара эбээт!) Сыымахха тылланан фермаҕа үлэлии тахсыбыттара.  Анна ийэтэ Евдокия Алексеевна үйэтин тухары ыанньыксыт буолан ынах кутуругун тутан төрөөбүт оҕолор ахсааннарыгар киирсэрэ. Тута күһүн тиҥэһэлэри тутан ыанньыксыттаан барбыта. Сыл аайы кураан аатыран ынах төбөтүн эрэ саҕа окко күүстээхтик көөнньөрбө оҥорон сиэтии үлэтин күүстээх Маппыайаптартан силистээх буолан тулуппат этэ. Сүөһүгэ сыстаҕас, сымнаҕас буолан туҥуй тиҥэһэлэр быардыы сымнаан, сайыҥҥы үөн-көйүүр кэмигэр титииккэ быата суох туран ыаталлара.

 

Аанка хотоҥҥо үлэлии сылдьан активист бэрдэ, баччаҕа кэлиэх, культура кулута буолаары түүннэри кулууп харахтанара. Онно эбии кулууп дириэктэрэ Светлана Михайловна Акимова кульпросвет театральнай отделенияны бүтэрбит буолан наһаа тапсаллара, өрүү испэктээх туруораллара. ,,Ырыкыныап ыыспата”, ,,Ини-бии” толору вариана, араас одноактнай пьесалар тиһигин быспаттара.  Хам-хаадьаа дойдулаах дьон Дмитрий Ходулов, Гаврил Колесов кэллэхтэринэ ыҥыран сүбэлэтэллэрэ. Онно Дмитрий Ходулов Аанканы ,,Бу кыыска туох эрэ баар, үөрэнэрэ буоллар”,-диэбитэ Анна олоҕор олук уурар кэриэтэ өйүгэр хатаммыта.

 

DSCN0423

 

Аанка икки сылынан өлгөм үүтү ыаһыҥҥа, сүөһү өлүүтүн таһаарбакка ,,Ударник коммунистического труда” үрдүк ааты сүгэн оройуон бастыҥ ыччата Майатааҕы кондитерскай сыах бастыҥа, Скрябина билигин Докторова Венера Афанасьевналыын комсомольскай путевканан ,,Волгарь” лааҕырга сынньанар чиэстэммитэ.

 

Анна артыыс буолар баҕата баһыйан, онно эбии ийэтэ да ,,сытыы киһи саатар эн үөрэхтэнэрин буоллар”-диэбит сүбэтин ылынан Дьокуускайга киирбитэ. Ханна баран артыыс үөрэҕэр туттарсарын сүбэлэттэрээри   Дмитрий Ходуловы Сэргэлээхтээҕи даачатыттан булан көрсүбүтэ. Ходулов: ,,Өйүүн култуура министерствота хамыыһыйалаах  Хабаровскайга үөрэнэ барар оҕолору талабыт, онно кэлээр”,-диэн үөрдүбүтэ. Ол гынан баран тыа оҕото бэлэмэ суох буолан ол тургутууну кыайан ааспат. Дмитрий Ходулов ыҥыран ылан хамыыһыйаҕа баар кульпросвет педагогун кытары билиһиннэрэн ,, Бу оҕо кульпросветка туттарсан  үөрэниэ этэ”,-диэбитэ. Кэлин билбитэ Анатолий Васильев диэн улахан киинэлэргэ оонньообут артыыс эбит.

 

Анатолий Иванович училищеҕа киирии экзамен төһө да аастар, Аннаны үөрэххэ ыллаттаран, Дьокуускайдааҕы кульпросвет массовай культурнай тэрээһиннэри ыытар режиссер идэтигэр киирэн хаалар. Манна киирэн характеристикатынан көрөн сааһынан арыый да аҕалара дэтэн, группатыгар староста буолар. Культпросветка оччоттон баччаҕа дылы студент дууһатын аһан, ким туохха дьоҕурдааҕын таба тутан үөрэтэллэрэ.

 

Балыыьа

 

Бүтүн Союзтааҕы ,,Ыччаты үлэҕэ” девизтээх сайыҥҥы өттүгэр кульпросветка бастакы строй этэрээти тэрийсэн ,,Хомус” — диэн ааты ылынан комиссардаабыта.  Бастакы сыл киирбэт күннээх ¥рүҥ Хайаҕа, иккис сылларыгар Амма Сулҕаччытыгар 42 оҕону илдьэ сылдьыбыта киниэхэ тэрийэр, түмэр дьоҕурун аспыта.

 

Культпросвет 1979 сыл бүтэһигэр бүтэрэн (аны санаатахха дьөрү практикатыгар да атын оройуоҥҥа барбакка) дойдутугар Мэҥэ-Хаҥаласка анаммыта.  Хаһан да буоларын курдук кулууптар саҥа дьыл бырааһынньыктарын аһараат, эстафета тэрээһинигэр умса түһэллэрэ. Бэдьимэҕэ үлэһит тиийбэтигэр тута директоры солбуйааччынан анаабыттара. Онон оччолорго специалиһынан үлэлиир Матвей Матвеевич Поповтуун культура эстафетатын былааҕын көтөхсүбүтэ.

 

Ити сыл күһүнүгэр Сыымаҕын кулуубугар уус-уран салайааччынан үлэлии тиийбитэ. Бэйэтин культураҕа уһуйбут киһинэн кини эдьиийин курдук ылынар киһитин, Светлана Михайловна Акимованы ааттыан ааттыыр.

 

Бар- бардым

 

4 сыл бииргэ үлэлээн, өрүү бастыҥнар ахсааннарыгар сылдьыбыттара. Саҥаттан саҥаны өрө тутан, сонунтан сонуну тэрийэн иһэллэрэ. Оччолортон Министерство культуры грамотатын тутан мэтээл кэппит саҕа санаммыта.  Сыымах кулуубугар үлэлии сылдьан биир бэлиэ кэминэн Саха Республикатын культуратын үтүөлээх үлэһитэ, мелодист, ырыаһыт Анастасия Варламованы кытта алтыһыыта буолар.  Ол саҕана Анастасия Николаевна, Владимир Кузьминныын саҥа ырыалары көтүтэн концертары тэрийэллэрэ. Сыымахтан кинилэри кытта Светлана Акимова, Анна Матвеева, Василий Попов быыстарыгар сценкаҕа оонньуу барсаллара. Ол кэмнэргэ айыллыбыт Лариса Постникова тылларыгар , Анастасия Варламова мелодиятыгар ,,Сибэкки ырыатын истээри “ ырыатын Анна сөбүлээн билиҥҥэ дылы ыллыыр.

 

Ити сылдьан 1981 сыллаахтан Анна Улан-Удэҕа Восточно-Сибирский Государственный Институт культуры кэтэхтэн народнай театр режиссерын идэтигэр үөрэнэр. Киэҥ туттара манна Саха республикатын народнай артыыһа Алексей Павловтыын сиэттиһэ сылдьан үөрэммитэ буолар. Итиннэ үөрэммиттэр бары тутуспутунан культураҕа үлэлээн өрүү алтыһа, билсиһэ сылдьаллар. 1984 сыллаахтан кэргэн тахсан Майаҕа көһөн кэлэр.

 

Анна Иннокентьевна 4 төрөөбүт күннээх.  Иккис төрөөбүт күнүнэн кыыһын Иванна Ивановна төрөөбүт күнүн ааттыыр. Олоҕун көргө күлүүгэ анаабыт киһи диэх курдук аан дойдутааҕы көр-күлүү күнүгэр муус устар 1 күнүгэр улахан кыыһын Иваннаны төрөппүтэ.  Иванна Ивановна Борисов аатынан Тыыллыматааҕы орто оскуолаҕа төрүт культура учуутала, кэргэнэ Назаров Михаил Иванович Лоомтукаҕа ветеринарийнай пункт сэбиэдиссэйин солбуйааччыта. Улахан кыыстара Марианна 5 кл.  үчүгэй үөрэнээччитэ, улуус волейболга хамаандатын чилиэнэ. Орто кыыс Виолетта Лоомтукатааҕы орто оскуола туйгун үөрэнээччитэ.

 

Иккис кыыс Алена Ивановна-саҥа дьыл үөрүүтүн сириэдитэн тохсунньу 2 күнүгэр төрөөбүтэ.  Кини Өлөчөйдөөҕү коррекционнай орто анал оскуола алын кылаас учуутала. Кэргэнэ Романов Павел Аджеевич ,,Саха республиката олорор дьиэ-уот, коммунальнай хаһаайыстыбата” государственнай унитарнай тэрилтэ Мэҥэ-Хаҥаластааҕы филиалын инженерэ. Уоллара Кеша Өлөчөй оскуолатын 1-кы кылааһын бүтэрдэ. Кыыстара Настенька оҕо садын иитиллээччитэ.

 

Изображение 582

 

Мурун бүөтэ Михаил Иванович ыччат министерствотыгар үлэлиир.

 

Майаҕа көһөн кэлээт Анна Иннокентьевна Дмитрий Ходулов аатынан театрга, оччолорго РДК дэнэрэ, туох үлэ тахсарынан үлэлээбитэ. Оччолорго дириэктэринэн Иван Кузьмич Бурнашев үлэлиирэ. Бастаан аҕыйах кэмҥэ уборщицанан үлэлииригэр ,,Кыталык” народнай үҥкүү ансамбылын режиссера Василий Павлович Винокуров бөлөҕүн кытары Дьааҥы улууһугар Анастасия Варламова уонна Владимир Кузьмин гастролга барар буолбуттара. Кинилэр Аннаны сценкаҕа оонньоон барсарыгар көрдөспүттэрэ. Директор Бурнашев көҥүлүнэн кыра оҕолоохпун диэбэккэ Анна онно үөрүүнэн барсыбыта. Барбыттарын тухары уонча күн РДК муостата сууллубакка, Анна  култуура управлениятын иһинэн дьүүллэнэн көрүдьүөс түгэн буолбуттаах. Ол эрээри хоту бэрт сэргэхтик сылдьыылара киэҥ сырдык өйдөбүл буолан хаалбыта.

 

РДК-ҕа өссө гардеробка үлэлээбитин санаатаҕына, бэйэтэ кэпсииринэн атаҕын иэччэхтэрэ ыалдьан ыларга дылылар. Ол саҕана дьон ,,лыык” курдук сылдьар эбит диэн ахтар.

 

Норуот айымньытын киинигэр Мария Прокопьевна Скрябина салайааччылаах, Саргылана Егоровна Колосовалыын үлэлээн оройуоҥҥа улахан хамсааһыннары, сайдыыны киллэрбиттэрэ. Республикаҕа бастакынан Амынньыкы ууска Гоголев Сэмэҥҥэ олоҕуран Хомус конференциятын киэҥ далааһыннаахтык ыыппыттара, хомус уустарын түмэ тарпыттара. Таатта улууһун Баайаҕа нэһилиэгиттэн төрүттээх Борис Федорович Неустроев-Мандар Уус аата ол конференцияҕа саҥа иһиллибитэ. Оройуоннааҕы уустары маастар аатыгар үүннэрэн үгүс элбэх быыстапкалары тэрийэллэрэ, биирдиилээн уустардыын ылсан үлэлииллэрэ. Ол сыллардааҕы үлэтигэр Мария Прокопьевнаттан элбэххэ үөрэммит буолан киниэхэ махтаныан махтанар.

 

Өр сылларга культура управлениятын салайбыт Тамара Иннокентьевна Спиридонова Аннаны сытыытын, кэпсэтиилээҕин сөбүлээн Василий Николаевич Атласов кэнниттэн РДК-ҕа директорынан хаайан туруорбута.  Анна директорынан 2 сыл үлэлээбитэ. Бары үлэҕэ барытыгар мин аҕай — диир адьынаттаах, сымнаҕас майгылаах буоламмын кыайан директор буолбат эбиппин диэн түмүккэ кэлбитэ. Ордук Майа иһигэр горячай точканан биллибит испэт киһи кочегардаары биир-икки күн тулуйан хоммот котельнайа салыннарбыта. Түүн аайы кэриэтэ ахсынньы, тохсунньу тымныытыгар бэйэтэ кэлэн отторо ньиэрбинэй оҕонньорун ордук кыынньыыра. ¥лэлиир кэмигэр ,,Хардыы” ансамбль тахсарыгар боччумнаахтык көмөлөспүтэ, кырдьаҕастары мунньан түмсүү оҥорор оҥкулун төрүттэспитэ.

 

Сана саха

 

,,Көөчөөн-көрө” мини-театры тэрийсэн Аркадий Новиков Төхтүртэн Майаҕа көһөн кэлбитэ.

 

Анна Майатааҕы народнай театрга биир дойдулааҕа Дмитрий Федорович Ходулов аатын иҥэттэрии докумуоннарын саҕалаабыта. Ол кэлин 1993 сыллаахха Анна народнай театрга режиссерунан анаммытыгар олоххо киирэн ,,Талааҥҥытынан мин ааппын ааттатаарын” диэн киэҥ далааһыннаах мероприятиены тэрийэн, Дмитрий Федорович Ходулов аата иҥэриллибитэ. Оччолорго директорынан Мария Дмитриевна Лукина үлэлээбитэ. Кини үлэлиир сылларыттан специалистар үлэлэрэ чаҕылхайдык көстөр буолбута.  Режиссердуур кэмигэр Анна утаппыт курдук Суорун Омоллоон ,,Күөх көппө”пьесатын ,,Түүл” диэн аныгылыы трактовкалаан Чүүйэ коллективыгар, Флорид Буляков ,,Эмээхситтэр эргэ тахсаллар” пьесатын кырдьаҕас көлүөнэ артыыстарыгар, Иннокентий Семенов ,,Күтүөт” испэктээҕин эдэр артыыстарга анаан 3 испэктээҕи тэҥҥэ туруорбута. Кыһыл оҕолоох, 3 оҕолоох ийэ киһиэхэ бу элбэх үлэни эрэйэрэ.

 

Сааһыары Кыайыы үбүлүөйдээх сылыгар Иннокентий Сергучев, Парасковья Адамова суруйууларыгар ,,Ытык иэс” диэн Герой Попов туһунан испэктээҕи Кыайыы 50 сылыгар туруоран I Республиканскай телевизионнай фестивальга лауреат аатын ылбыттара. Федор Попову оонньообут Софрон Афанасьев ,,Бастыҥ Эр киһи оруола” анал аакка тиксибитэ.  Бу испэктээх туруутугар Майатааҕы народнай театрга урут режиссерунан улэлээбит Парасковья Адамова, художнигынан үлэлээбит Савва Алексеевич Адамов ис сүрэхтэриттэн көмөлөспүттэриттэн билиҥҥэ дылы махтана саныыр.  Кыра тэттик пьесаларынан Николай Неустроев ,,Тар”, ,,Тиэтэйбит” испэктээхтэринэн конкурстарга кыттан дипломант ааттарын ылбыттара.

 

1996 сыллаахха көс театр тэриллибитэ 50 сылыгар аһаҕас фестивалы Дьабыылга тэрийэн ыыппыта.  Өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр биир дойдулаахпыт, поэт, прозаик, драматург Антонина Гаврильева ,,Дьуоҕарыы” испэктээҕин туруоран  Гран-при аатын ылбыта.  Бу испэктээххэ ,,Бастыҥ сценография”, Аркадий Новиков, ,,Бастыҥ Эр киһи оруола” Зиновий Игнатьев анал ааттары ылбыттара.

 

Ити сыл 1989 сыллаахтан тэрийсибит, үлэлэспит театрын ,,Көөчөөн-көрө” народнай ааты ылан туспа театр буолар кыахтаммыта. Кэм да инникини ыраахтык көрөр салайааччыбыт Тамара Иннокентьевна Спиридонова эбии штат көрөн,,Көөчөөн-көрө” театр кыахтаахтык үлэтин саҕалаабыта. Онон Анна Иннокентьевна Тамара Иннокентьевнаҕа махтала улахан.  Аркадий Михайлович Новиков Анна Иннокентьевнаны администраторынан биэрэр түгэҥҥитигэр эрэ туспа барабын диэн туруорсуулаах буолан, Анна народнай театрын хаалларан ,,Көөчөөн-көрө” театрга көлөһө үрдүгэр сылдьар көс театрга көспүтэ.

 

Онтон ыла республика устун Майа Мэҥэ-Хаҥалас аатын ааттатар театр гастроллаата ини гастроллаабата ини. Анна ити үлэтигэр Саха республикатын культуратын туйгуна, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун культураҕа искусствоҕа сайдыытыгар кылаатын уонна Саха республикатын норуот айымньытын сайдыытыгар кылаатын иһин бэлиэлэр хаһаайыннара буолбута. Саамай бэлиэлэриттэн киэҥ туттара  народнай театрдар республикаҕа тэриллибиттэрэ 50 сылыгар ,,Бастыҥ администратор” ааты ылбыта буолар.

 

Маны таһынан үлэтин быыһыгар Аркадий Новиков киинэлэрин эпизодтарыгар оонньообута. Ону таһынан Прокопий Федоров ,,Давлят” көрдөөх сериалларыгар сүрүн герой Аркадий Новиков кэргэнин оонньообута.

 

Көөчөөн көрө

 

,,Көөчөөн-көрө” үлэтин былаһын тухары ситиһиитэ элбэх. Ол курдук маҥнайгы республиканскай көр-күлүү ,,Дьээбэрэҥ” күрэҕэр Гран-при үрдүк ааты ылбыта. Онтон кынаттанан салгыы бэйэлэрэ сылын ахсын ,,Сааскы сирэйдэр” аһаҕас көр-күлүү күрэҕин ыыппыттара номнуо 9 сыл буолла. Уус-Алдаҥҥа Петр Пестряков ,,Күлүү-сүрэх эмчитэ” көр-күлүү күрэҕэр эмиэ хас даҕаны төгүллээх Гран-при ааты ылбыттара. Бэйэлэрэ тэттик уонна толору метражтаах уус-уран киинэлэри устан саха киинэтин атаҕар турарыгар, сайдарыгар төһүү күүс буолбуттара.

 

Билигин Анна Иннокентьевна ,,Көөчөөн-көрө” мини-театр салайааччытынан үлэлии-хамсыы сылдьар. Былырыыҥҥаттан республика улахан аҥарын кэрийэн 17 улууһу хабан ,,Күһүҥҥү күллэрэҥ”, ,,Кыһыҥҥы күллэрэҥ” көр-күлүү күрэҕин ,,Сааскы сирэйдэр” конкурска бэлэмнээн тэрийсэн ыыттылар. Ону тэҥэ Аркадий Новиков уонна Туяра Стручкова айымньыларынан ,,Мама мин таптаатым” испэктээх көрдөрбүттэрэ.  Бу испэктээҕинэн Бэрдьигэстээххэ ,,Күндэлэй” народнай театрдар икки ардынааҕы көр-күлүү испэктээх күрэҕэр Гран-при үрдүк аатын ылбыттара. Ону таһынан Былатыан Ойуунускай аат. саха академическай театрыгар ити испэктээҕи уонна ,,Күлэр буоллаххытына күлүҥ” диэн концертнай программаны көрдөрөн бар-дьон сэҥээриитин ылбыттара. Аркадий Новиков культураҕа үлэтин Дьааҥы улууһун Сайдыы бөһүөлэгэр саҕалаабыта. Онон сэдиптээн культура управленията өйөөн Дьааҥы улууһугар сиринэн айаннаан тиийбиттэрэ. Сайдыы бөһүөлэгэр киниэхэ аналлаах ахтыы киэһэтин ыыппыттара. Маны таһынан хоту сытар  Өймөкөөн, Томпо, Эдьигээн улуустарынан гастроллаан кэлбиттэрэ.  Аркадий Новиков сырдык кэриэһигэр үйэтитии үлэтин былааннаан олоххо киллэрэр соруктаахтык үлэлии-хамсыы сылдьаллар.

 

Анна дьарыга, үлэтэ манан эрэ бүппэт. Идэтинэн түмсүүлээх бырааһынньыктары тэрийэр режиссер киһи быһыытынан, нэһилиэктэргэ ыһыахтары ыытыһар. Ол курдук Моорук, Хара, Баатара нэһилиэктэрэ үбүлүөйдээх ыһыахтарын ыыттаран истиҥник саныыллар.   Улуус улахан ыһыахтарыгар сиэргэ-туомҥа өрүү эппиэттээх аатын сүгэр. Анна Иннокентьевна эдэр эрдэҕиттэн сиэри-туому тутуһар, билэр буолан, бырааһынньыктары ыытар ведущай уонна тамада. Төһөлөөх элбэх киһи сыбаайбатын, үбүлүөйүн ыытан дьон үөрүүтүн өрө көтүппүтэ буолуой?!

 

Кини ийэ киһи быһыытынан кыһынын гастролга сылдьар онон сайынын оҕотун Мишаны кытта буолаары сир дойду үтүөтүн, кэрэтин оҕотугар көрдөрөр сыаллаах, кылааһын учууталын кытта Любовь Николаевныын сүбэлэһэн театральнай лааҕыр тэрийбиттэрэ.

 

Анна Иннокентьевнаныүбүлүөйдээх күнүнэн айар талааннаахтар ааттарыттан истиҥник эҕэрдэлиибит, тыа сарин  култуура чэчирии сайдарын туһугар үтүө суобастаахтык, бэриниилээхтик, киэң хоннохтоохтук, кэтит кэскиллээхтик үлэлии-хамсыы сылдьаҕын.  Ыарахан үлэҕэр ахсаабат кыһамньыгын ууран өр сылларга үлэлээбиккин биһиги өйдүүбүт, улаханнык ытыктыыбыт, холобур туттабыт.  Төрөөбүт норуотуҥ култуурата,  чэчирии сайдыытыгар киллэрбит кээмэйэ биллибэт үтүөн, өҥөн иһин барҕа махтал тылларын этэбит!

 

Сыралыма.

Поделиться

Переход на предыдущую и следующую статью