Олоҥхо декадатын чэрчитинэн Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын Дьиэтигэр Федот Алексеевич Ксенофонтов “Айар тыл умсулҕаннаах суолунан” уонна “Быыс арыллар” диэн ахтыы кинигэтэ сүрэхтэннэ.

Варвара Обоюкова, фольклорист, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ Олоҥхо институтун секторын сэбиэдиссэйэ: “Сүдү удьуортан утумнаах Алексей Дмитриевич Ксенофонтов – Олоҥхоһут Аманааскы кыра уола Федот, аҕатын кэс тылын толорон “киһи киһитэ”, “дьон киһитэ” буолан, орто туруу дойдуга айымньылаах уонна өйдөбүллээх олоҕу олорон ааспытын туоһулуур “Айар тыл умсулҕаннаах суолунан” уонна “Быыс арыллар” диэн дьоһун ис хоһоонноох кинигэ тахсыбыта, бу Ксенофонтовтар аҕа уустарын аатын үйэтитии уонна суруйааччы Федот Алексеевич дьонугар-сэргэтигэр, дойдутугар сөҕүрүйбэт муҥура суох тапталын бэлиэтинэн буолар.

Федот Алексеевич уус-уран тыллаах, суруйар идэлээх буолан удьуорхарылы дьоннорун төрүччүтүн оҥорон кэнэҕэски кэнчээритигэр хаалларбыта хайҕабыллаах. Дьиэ кэргэнигэр, аймахтарыгар сылаас сыһыаннааҕа, доҕотторугар, бииргэ үлэлээбит дьонугар болҕомтото, таптала бу кинигэҕэ киирбит, кини туһунан истиҥ ахтыылартан Федот Алексеевич киһи быһыытынан уратытын, аһыныгас амарах сүрэхтээҕин ааҕабыт. Олоҕун усталаах-туоратыгар араас үлэҕэ таһаарыылаахтык, хоннохтоохтук ылсан бастыҥнар кэккэлэригэр сылдьан, сүбэ-ама биэрэр мааны майгылааҕын бииргэ үлэлээбит дьоно махтана суруйаллара олус истиҥиттэн киһи долгуйар.

Норуот тылынан уус-уран айымньытын тусаһатыттан, түөлбэтиттэн үүнэн-силгилээн тахсыбыт чаҕылхай талааннаах суруйааччы Федот Алексеевич Ксенофонтов – Докумуон, айар-тутар айымньылаах олоҕун, мааны майгытын сиһилии сэһэргиир кинигэ дьоһун ааҕааччыларын булуо диэн эрэнэбин.”

Кинигэни Россияҕа литература сылыгар анаан Иванова Светлана Тарасовна, кэргэнэ Ксенофонтова Анна Степановна уонна Павлов Клавдий Федорович таҥан оҥордулар. Кинигэ тахсыытыгар күүс-көмө буолбут Бүлүү куорат баһылыгар Шипков Александр Гаевичка, Бүлүү улууһун култуураҕа салаатын начальнигар Афанасьев Степан Прокопьевичка уонна “Тапталлаах Бүлүү куоратым” общественнай хамсааһын салайааччытыгар Кудайбердиева Аксиния Андреевнаҕа Федот Алексеевич кэргэнэ, оҕолоро уонна дьиэ кэргэттэрэ махталларын тиэрдэллэр.