С.Данилов «Кэрэ»

Кэрэ харах саатала,

Санаа, сүрэх үөрүүтэ,

Айылгы алгыс тыла,

Олох, таптал ырыата,

Кэрэ ааспат, кырдьыбат,

Өлбөт, сүппэт, кэхтибэт,

Кэрэ көстүү өрүү баар,

Өрүү саҥа, эргэрбэт.

Кэрэ үрүҥ күн курдук:

Мэлдьи үүнэр, үлэлиир,

Кини күн ийэ курдук,

Өрүү үөрдэр, сүбэлиир.

Доҕор, киһи олоҕо,

Киһи өйө, дууһата

Үөскүүр кэрэ туһугар,

Кэрэни айа, тута.

 

 

Российскай Федерациятын худуоһунньуктарын Союһун силиэнэ, Саха Республикатын үөрэҕириитин уона культуратын туйгуна, норуот маастара, үлэ ветерана Ирина Давыдовна Иванова 65 сааһын томточчу туолбут дьоро күнүгэр кини оҥоһуктарыгар тэриллибит «Сирдээҕи кэрэни сэргээммин» быыстапкаҕа элбэх киһи тоҕуоруста. Ирина Давыдовна төрүт Кэбээйитин олус таптыыр, ахтар уонна бу курдук саныыр: «Кэрэ да көстүүлээх үс өрүс Өлүөнэлиир эбэбит, хаһан да хаарын тэбээбэт ыраахтан угуйа турар, көөчүктэнэ көстөр Дьааҥы хайалардаах, бараммат баһаам балыктаах , бултаах-астаах, хоһуун үлэһит дьоннордоох төрөөбүт дойдум Кэбээйим. Оҕо сааһым кылгас да кэмҥэ буоллар бары бииргэ бырааттарынаан Мишалыын, Пронялыын, Гошалыын, Ванялыын ийэ-аҕа тапталынан кылгас да кэмҥэ дьоллоохтук олорбут кэмнэрэ бастакы Лүүчүн  Арыылаах алааһыгар ааспыта, аҕата байанайдаах булчут, хоһуун үлэһит, кини бултаан кэллэҕинэ, сайылык ыала бары кус-хаас, собо буһарынар дьоллоох кэмнэрэ» – диэн урукку олорбут олоҕун эргитэ саныыр.

 

 

Норуот маастардара Ирина Давыдовна Иванова уонна Россия таһымыгар кырадаһынтан аттаран тигии быыстапкатын Гран-при хаһаайката «Душа России» анал бириэмийэ хаһаайката Ольга Ивановна Гуляевалыын «Кырадаһынтан иис ойуутун-дьарҕаатын кистэлэҥнэрэ» — диэн оскуолаларга үлэ уруогун учууталларыгар, иис куруһуок тарын салайааччыларыгар уон- на кырадаһынтан ииһи сэҥээрээччилэргэ көмө пособиены суруйан таһаартарбыттара уонна РФ художниктарын Союһугар иккиэн чилиэнинэн ылыллыбыттара. Кинилэр аан бастакы персональнай быыстапкалара 1998 сыллаахха Горнайга буолбута. Онтон бэттэх норуоттан тахсыбыт көмүс тар- бахтаахтар О.И.Гуляева уонна И.Д.Иванова Дьокуускай куоракка, Хаҥалас, Горнай, Сунтаар, Кэбээйи, Бүлүү, Булуҥ уо.д.а. улуустарга көрдөрбүт быыстапкалара дьон иһирэх, итии махталларын, сөҕүүлэрин-махтайыыларын ыллылар. Кэрэни кэрэхсээччилэри үөртүлэр. Ону таһынан Иваново куоракка тиийэн Бүгүн Россиятааҕы «Лоскутная мозаика России» уонна Санкт-Петербурга бастакы аан дойдутааҕы «Лоскутный стиль» диэн ааттаах улахан быыстапкапарга ситиһиилээхтик кыттан дипломунан, грамотанан наҕараадаламмыттара. 2001 сыллаахха кинилэр Иккис Бүтүн Россиятааҕы фестивальга ситиһиилээхтик кыттаннар хас да үлэлэрэ көһө сылдьар  быыстапкаҕа хаалларыллыбыттара. Бу быыстапка Россия куораттарын, тас да дойдулар устун элбэхтик айанныыр. Вьетнамҥа ыытыллыбыт нуучча культуратын күннэригэр кинилэр үлэлэрэ кыттаннар кэрэхсэбили, сэҥээриини ылбыттара.

 

 

Орто туруу бараан дойдуга киһи барахсан айыллан, төрөөн-үөскээн күн сирин үтүөтүн, сирдээҕи олох кҕэрэтин билэн, биирдэ кэлэр олоххо дьоҥҥо – сэргэҕэ үтүөнү эрэ саҕарга ананан кэлбит олохпутугар сырдыгы, кэрэни айарга, салгыырга санаалаах олох суолун тэлэбит.

 

 

Ирина Давыдовна быыстапкатын аһыллыытыгар бииргэ төрөөбүт балта Татьяна Давыдовна Максимова, кини кыыһаТаня, Намтан Варя, сангаартан Тина бары удьуордаан-утумнаан уран тарбахтаахтар, эдьиийдэрин кытта бэйэлэрин үлэлэрин туруорбуттара дьон сэҥээриитин   ылла.

 

 

Бу күн Ирина Давыдовнаны   эҕэрдэлээтилэр Амыдаев Василий Николаевич – СӨ худуоһунньуктарын Сойууһун солбуйааччы бэрэссэдээтэлэ, Игнатьева Яна Викторовна Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин генеральнай директора,Иванова Зинаида Ивановна — искусствовед, ХИФУ профессора, Соловьев Илья Петрович Кэбээйи улууһун МТ аатыттан, Филиппова Айталина Ильинична  «Бэрдьигэстээх нэһилиэгэ»  МТ аатыттан, Васильева Эмма Васильевна Сунтаардааҕы   Кыыл Уолун музейын аатыттан, Өрөспүүбүлүкэтээҕи айымньытын дьиэтин исписэлииһэ Слепцова Пелагея Николаевна   СӨ норуот айымньытыгар сүҥкэн кылаатын иһин бэлиэни туттарда.